Posts

Showing posts from June, 2022

Soomaalida iyo xanuunnada dhimirka.

Image
  * Hordhac: * Soomaalida waxa lagu tilmaamaa in ay ka mid tahay bulshooyinka la dhiban jirrooyinka ku dhaca nafta iyo maskaxda, sida ay tilmaantay warbixin ay soo saartay hay'adda Qaramada Midoobay u qaabilsan arrimaha caafimaadka ee loo soo gaabiyo [WHO], waxa ay sheegtay in saddexdii qof ee Soomaali ah mid ka mid ah in uu qabo xanuunnada maskaxda ku dhaca ee laga dhaxlo; dagaallada, colaadaha iyo weliba abaaraha joogtada ka noqday Geeska Afrika¹. Waa tiro aad u weyn in ka badan boqolkiiba soddon in bulshada Soomaaliyeed ay la ildaran yihiin xanuunnada dhimirka. Dhanka kale warbixin ay daabacday hay'adda maxalliga ah ee GAVO (General Assistance and Volunteer Organization), ayaa xustay in 1-3% in bulshada Somaliland ay la ildaran yihiin xanuunnada ku dhaca maskaxda, sida oo kale waxa ay xustay; in labadii guri ee isku dhow in mid ka mid ahi uu jiifo hal qof qaba jirrooyinka ku yimaada, hab dhaqanka qofka iyo maskaxda². Dhanka Puntland warbixin ay daabacday hay'adda Qa...

Akhris deggan oo ku saabsan wareysigii mar la'araga ahaa ee Fahad Yaasiin: [ iskuday in aan xagal kale ka akhrinno shakhsiyadda Fahad Yaasiin].

Image
  W/Q: Sh. Abdirahmaan Bashiir [Af-Carabi]. W/T: Axmed Xisaam Miido     [Af- Soomaali]. Garoonka siyaasadda laba dhaqdhaqaaq oo aad u weyn baa jira, midkood Farmaajihii tegay ayay raacsan yihiin, kuwa kalena Siyaasiyiinta Mucaaridka ah ayay raacsan yihiin si ay u mucaaridaan madaxweynihii hore. Kuwaasna waxaa ka mid ah madaxweynaha hadda jooga ee Xasan Sheekh, iyo madaxweynihii hore ee Shiikh Shiriif Sh. Axmed, iyo siyaasiyiin kale—taasina waa shaacsane saaxadda siyaasadda ka jirta. Waxa jira akhrisyo dhawar ah, dhammidoodna waxa ay ku jiraan goobtan, qaar ka mid ah dadka akhrista sameeyey ma aysan beddelin aragtida ay kooxda ka haysteen, waayo, waxa ay isku dayayaan in ay sameeyaan akhris mawduuci ah oo ku sal go'an indho kooxda uu ka tirsan yahay ah. Qofka ka tirsan kooxda madaxweynihii hore iyaga ayuun buu ula jiraa si walba. Qofka ka tirsan kooxda kalena waxa uu isna si walba ula jiraa kooxdiisa. Mid walba oo labada koox ka tirsan ka tegi maayo fikraddiisa, isk...

Faallo akhris buugga: Dhaqaalihii Jamhuuriyadda Soomaaliyeed 1960 - 1991.

Image
  Waxa aan saaka goor hore wakhti wada-qadannay buugga la magac baxay: "Dhaqaalihii Jamhuuriyaddii Soomaaliyeed ,1960 -1991." Si guud buuggu waxa uu ka faalloonayaa dhaqaale xumada ragaadisay bulshada Soomaaliyeed, ku tiirsanaanta dawladaha shisheeye, faham la'aanta siyaasadda dhaqaalaha dunida iyo saboolnimada. Sidaa awgeed waxa aad fahmaysaa in; Soomaalidu marna gaarin isku fillnaansho dhaqaale iyo mid cunto. Richard Francis Burto oo ka mid ah aqoonyahannada Soomaali wax ka qorey waxa uu Soomaalida ku tilmaamay: " DADKII WAX I SIIDA", taas oo muujinaysa in Soomaalidu weligeed iyo waaqeed ahayd bulsho baahan oo dawarsi ku nool. Buugga "Dhaqaalihii Jamhuuriyaddii Soomaaliyeed", waxa uu innooga warramayaa sida aysan dawladdii Soomaaliyeed ee rayidka ahayd ugu guulleysan in ay dalka ka samatabixiso baahida dhaqaale iyo midda cunto, buuggu waxa uu xusayaa; in dawladdii rayidka ahayd [1960 -1969], ay ahayd dawladda ugu badan ee qaadata gargaarka ay reer Ga...

Faallo akhris buugga: Safiirka.

Image
  Buuggan waxaa qoray diblomaasi Peter Brigdes. Peter waa diblomaasi hore oo hawlgab ah, haddana ah macallin jaamacadeed. Waxa uu soddon sanno ku soo jirey diblomaasiyadda, weliba wakhtiyadii xidhiidhka caalamiga ah iyo siyaasaddu ugu xiisaha badnaayeen, ka hor intii aanu Soomaaliya ka noqon safiir. Buuggan waxa afka Soomaaligga u hal-tabiyey Kamaal marjaan oo ah Saxafi iyo qoraa, horayna u soo saarey laba buug, mid turjuman iyo mid uu qoray, oo kala ah: Aamina Al-mufti (basaasaddii dunida Carabta ugu caansanayd) iyo af-gembigii dhicisoobay (af-gembigii ka dhacay Turkey, 2016). Waxa uu dhawr iyo tobonkii sanno ee ugu dambeeyay ka hawlgalayay warbaahinta Soomaalilaan, isaga oo guddoomiye ka noqday wargeyska caanka ah ee Geeska Afrika iyo maareeye iyo tafaftire telefiishanka Codka Bariga Afrika. Diblomaasi Peter Bridges waxa uu soo noqday, shaqaale ka hawlgala wasaaradda arrimaha dibadda ee dalka Maraykanka, qunsulka wadanka Panama, sarkaal dhinaca siyaasadda ah oo ka tirsan safaa...

Faallaynta iyo qodobeynta buugga: "kaalinta indheergaradka."

Image
  Buuggan waxa qorey qoraa asalkiisu yahay Falasdiini, balse noloshiisa qayb weyn oo saamayn ku leh ku soo qaatay dunida reer Galbeedka, magaciisu waxa uu ka kooban yahay magac la gala baxo dunida reer Galbeedka waa 'Edward', iyo mid kale oo la gala baxo dunida Carabta waa 'Saciid', Prof Edward Said waxa uu in mudo ah u dagaalamayey qadiyadda reer Falasdiin iyo waliba bulshooyinka ay saamaysay hagardaamadii gumeystuhu. Buuggu waxa uu ka dhashay khudbado taxane ah oo uu sagaashameeyadii ka sii daayey barnaamijka BBC ee khudbadaha Reith, markii balse markii dambe loo beddelay buugg. Buugga waxa afka Soomaaliga u af celieyey Awguud cadde, oo ah nin dhallinyaro ah oo ku nool magaalada hargeisa, horena u soo saarey buuggag dhawr ah, oo ay kamid yihiin; Fatwada sicirbararka, iyo Baaqa shuuciga. Buuggu waxa kuu ku dulwareegayaa kaalinta uu in dheergaradku ku leeyahay bulshada, waxa uu qoraagu innoo bidhaaminayaa tilmaamaha uu leeyahay qofka indheergaradka ahi, waxa uu qeexi...

Faallo akhris buugga: Halgan iyo Hagardaamo.

Image
  Bishii May ee sannadkan waxa maktabadayda akhriska soo galay buugga xasuus qorka ah ee—HALGAN iyo HAGARDAAMO, ee uu qorey Cabdillaahi Yuusuf Axmed, runtii buugga waxa uu igu soo galay hab PDF ah waxana u qabay xiiso gaar ah, taas ayaa keentay in buugga oo ka kooban 432 bog, in aan ku akhriyo Pdf. Xiisuhu waa mid ka ah waxyaabaha qofka dhiirrigeliya, aqoonyahannada cilmi nafsigu waxa ay ku daraan in uu ku jiro; 'dhiirrigeliyaasha gudaha/Intrinsic motivations.' Sidaa awgeed xiisahaygu waxa uu ahaa mid gudahayga ka imanayey waana sababta igu bixisay in aan buugga akhriyo, isaga oo aan ogahahay duruufta uu igu soo galay.  Buugga HALGAN iyo HAGARDAAMO, waxa uu Cabdillaahi Yuusuf kaga faalloonayaa noloshiisii iyo halgankiisii uu u galay, dawladnimada iyo siyaasadda. Waxa kale oo kaga faalloonayaa nololihii kala duwanaa ee uu soo qaatay haddii ay noqoto nolol; geel jirranimo, askarinimo, xabsi, jabhadnimo, dagaal iyo mid madaxtinimo. Waxa uu ka soo bilaabayaa; Soomaali oo gumeyste ...