Axmed Xisaam Miido

  Duruqdii kala duwanayd ee Soomaaliya ka jirey, gumeysiga ka hor iyo kaddiba waxa ay saamayn togan ku lahaayeen bulshadii racatada ahayd ee Soomaaliyeed. Waxa ay qayb ka noqdeen sidii wacyiga diineed ee bulshada Soomaaliyeed kor loogu qaadi lahaa. Duruqdaas kala duwani waxa ay ku suntan yihiin, waxyaabo badan oo faa'iido u leh bulshada Soomaaliyeed, bilmetal: Dr. Cabdiraxaam Baadiyow mujalladda koowaad ee buuggiisa: " Making Sense of Somali History/ تاريخ الصومال رؤية تحليلية جديدة", waxa ku jira cutub uu u bixiyey: " Dib-u-qaabaynta Bulshada Soomaaliyeed: saamaynta duruqda Suufiyada iyo gumeysiga/ إعادة تشكيل المجتمع الصومالي: تأثير الطرق الصوفية و الإستعمار." Cutubkan waxa uu qaybihiisa hore kaga faallooday, saamaynta togan ee ay Suufiyadu ku lahayd nidaamka bulsheed ee Soomaalida, saamayntaas waxa aynu ku soo koobi karnaa qodobbadan: 1: Suufiyadu waxa ay u guntadeen in bulshada Soomaaliyeed ee caammada u badan in laga saaro jahliga diimeed isla markaana bul...

Hordhac Markii ay duntay khilaafadii Cusmaaniyadda dagaalkii koowaad ee dunida ka dib, waxa dunida muslimka soo foodsaraay dhibaatooyin aad u badan oo isugu jira: kuwo dhaqaale, siyaasad iyo fikir. Waxa bilaabmay baraarug cusub oo ku aadan sidii ummadda muslimka loo ilaalin lahaa jiritaankooda, waxana askumay xarkaad Islaamiya oo ku caan baxay magaca: "Islaam siyaasi/الإسلام سياسي", waxa ayna ku dooddeen in Islaamku uusan ku koobnayn caqiido oo kaliya, se uu yahay nidaam diineed oo shaamil ah, sidaa awgeed ayuu Xasan Al-Banna (asaasaha xarakada Ikhwaanul Muslimiinka), u yiri: "Islaamku waa: caqiido, cibaado, waddan, jinsiyad, diin, dawlad, ruuxaaniyad, kitaab iyo seef." Laga soo bilaabo maalintii ay duntay dawladdii Cusmaaniyaddu waxa askumay fuf diineed oo ku wajahan sidii loo soo celin lahaa khilaafada galbatay, waxana unkamay ururro Islaami ah oo mid waliba uu doonayo in; shareecada la isku xukumo, in la tuuro fahanka laga haysto dawladnimada casriga ah iyo—in ...

  Maanta oo kale 21/ Oct/ 1969, waxa ay ahayd ammintii uu Maxamed Siyaad Barre xukunkii dalka xoogga kula wareegay. Aqoonyahannada darsa burburkii Jamhuuriyaddii Soomaaliya, waxa ay ku kala aragti duwan yihiin, sababaha soo dadajiyey burburkii dawladda. Dr. Cabdiraxmaan Baadiyow waxa uu ka mid yahay aqoonyahnnada fasirka u raadiyey arrimaha keenay qaran jabkii Soomaaliya. Mujalladda kowaad ee buugga "Making Sense of Somali History/ تاريخ الصومال رؤية تحليلية جديدة" ee uu qorey Dr. Cabdiraxmaan Baadiow waxa ku jira cutub uu u bixiyey: "إنهيار الدولة الصومالية: سياقات و آراء." Cutubkan Dr. Baadiyow waxa uu kaga faallooday waxyaabaha keenay in dawladdii Soomaaliya ee lixdankii la alkumay ay dunto. Waxa uu ku doodday in burburkii dawladdu uu marey saddex marxaladood oo muhiimaddooda leh, marxalad walba waxa jirey arrimo ku hoos jirey oo dhacay. Marxladda koowaad ee burburkii Soomaaliya waxa ay ka bilaabmaysaa sannaddii 1969. Marxaladdan waxa dhacay arrimo ay ka mid yihi...